به گزارش آهن‌نیوز؛ در حال حاضر اقتصاد ایران با سختی‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و تورم و عدم درآمد بالا از صادرات باعث شده که فشار در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور افزایش یابد و شرایط کشور و کسری بودجه هر روز وخیم‌تر از گذشته شود.
قیمت نفت به‌طور مستقیم بر روی بورس کالا و محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی تاثیر می‌گذارد. این شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار نیز سهام قابل معامله‌ای دارند و با نوسانات قیمت نفت در میزان فروش و سود و زیان این شرکت‌ها تغییر ایجاد می‌شود.
در بورس کالا محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی از سمت تولیدکننده عرضه می‌شود و صنایع پایین‌دستی و مصرف‌کنندگان نهایی محصول را از بورس کالا خریداری می‌کنند.
بالا رفتن قیمت نفت باعث افزایش قیمت پتروشیمی، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی می‌شود. به دلیل اینکه به صورت هفتگی قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی بر اساس قیمت نفت و میانگین قیمت دلار محاسبه می‌شود.
وقتی قیمت‌های جهانی که وابسته به قیمت نفت هستند تغییر کنند، قیمت پایه محصولات پتروشیمی هم افزایش پیدا می‌کند.
با توجه به نزدیک بودن به نشست پیش روی اعضای اوپک در وین که قرار است پس از چند سال نشست‌های ویدیوکنفرانسی با حضور کامل همه اعضا در دبیرخانه برگزار شود پرسش نخست را به موضوع شرایط کنونی بازار نفت و اثر گذار نبودن تصمیم اخیر بر بهبود قیمت‌های نفت (تصمیم بعضی از اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس برای کاهش داوطلبانه یک میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه‌ای که از یکم ماه مه (۱۱ اردیبهشت‌ماه) افزون بر کاهش پیشین روزانه ۲ میلیون بشکه‌ای آغاز شد) اختصاص دادیم، هیثم الغیص دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم در پاسخ به این پرسش مانند موضع همیشگی اوپک و اعضای این سازمان تأکید کرد که «ما هیچگاه در اوپک سطح قیمت خاصی را هدف‌گذاری نمی‌کنیم.»
دبیرکل اوپک در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره کربن‌زدایی از فعالیت‌های نفتی به‌دنبال شفاف کردن موضع اوپک در عمل به تعهدهای محیط زیستی اعضای این سازمان بود و به سرمایه‌گذاری‌های اعضای این سازمان در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و در بخشی دیگر هم درباره تفاوت‌های قابل‌توجه بین برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در زمینه تقاضای نفت، بر جدا بودن سیاست از کار فنی در تحقیقات و پیش‌بینی‌های اوپک تأکید داشت.
دبیرکل همچنین ضمن استقبال از بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی نفت و سرمایه‌گذاری‌های این کشور در صنایع بالادست و پایین‌دست، تأکید کرد که ما مشتاقانه منتظر بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی نفت خام هستیم.
این مسوول در گفت‌وگویی اظهار کرد که عوامل زیادی بر قیمت‌های جهانی نفت خام تأثیرگذارند. من بسیار صریح و صادقانه می‌گویم ما هیچگاه در اوپک سطح قیمت خاصی را هدف‌گذاری نمی‌کنیم و دیدگاه خاصی در این زمینه نداریم.
همه اقدام‌ها و تصمیم‌های ما بر مبنای برقراری تعادل مطلوب بین تقاضا و عرضه در بازارهای جهانی نفت است که این موضوع تابع بسیاری از عناصر است: نخست، ما به شاخص‌های کلان اقتصادی در سطح جهان نگاه می‌کنیم. عوامل در حال تغییر زیادی وجود دارند. همانطور که می‌دانید شرایط بازار نفت بسیار پرنوسان و پویاست. ما هنوز در دوران رهایی کامل و احیا از شرایط ناشی از شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا به سر می‌بریم، این پدیده برای سه سال بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد و هنوز هم به‌طور کامل بهبود نیافته است، به‌ویژه که محدودشدن سفرهای هوایی در سطح جهانی بر موضوع تقاضا و مصرف سوخت هوایی (سوخت جت) تأثیر می‌گذارد، بنابراین هنوز با وضعی پویا روبرو هستیم.
ما انتظار داریم تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی مقدار تقاضای جهانی نفت خام به سطوح پیش از شیوع ویروس کرونا، حدود روزانه ۱۰۱ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه یا ۱۰۲ میلیون بشکه در روز برسد.
ایران بازیگری کلیدی و اساسی در بازار نفت است
ایران بازیگری کلیدی و اساسی در بازار نفت است، جمهوری اسلامی ایران اکنون با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کند و این موضوع سبب محدودیت تولید این کشور می‌شود. ما می‌دانیم که ایران این توانایی را دارد که در مدتی بسیار کوتاه تولید خود را به مقدار قابل‌توجهی افزایش دهد و این اتفاق را در سال ۲۰۱۵ میلادی زمانی که تحریم‌ها برداشته شد، شاهد بودیم.
من معتقدم ایران توانسته است تولید خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و ما معتقدیم ایران همچنان در حال سرمایه‌گذاری در صنعت نفت است و در ملاقات با آقای اوجی متوجه شدم سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بخش‌های بالادستی، پایین‌دستی و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین می‌توان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است و این موید آن است که اوپک همواره به عرضه پایدار و قابل اعتماد نفت به مشتریان و کشورها در سراسر جهان ادامه خواهد داد.
ما از بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی نفت خام در آینده استقبال می‌کنیم و مشتاقانه منتظر آن روز هستیم. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید بازارهای جهانی در حال رشد و تقاضا برای نفت هم در حال افزایش است و ما معتقدیم ایران در میان خانواده و کشورهای برادر و دوست خود در اوپک بازیگری مسوول است.
من مطمئنم که همکاری و هماهنگی مطلوب با یکدیگر برای حصول اطمینان از برقراری تعادل در بازار نفت ادامه خواهد یافت، همانطور که اوپک در سال‌های گذشته این راه را دنبال کرده است.
آیا اوپک به تلاش‌های خود برای بازگرداندن اعضای جداشده مانند قطر، اکوادور و اندونزی به این سازمان ادامه خواهد داد؟ این موضوع از مسائلی است که من از زمان به عهده گرفتن سمت دبیرکلی اوپک به آن تأکید داشته‌ام و تنها از سوی من مطرح نبوده، بلکه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو هم هدف «اوپک درهای باز دارد» را دنبال می‌کنند و از سال ۱۹۶۰ میلادی این سیاست همواره پایدار بوده است.
من بر این باورم که اوپک از سال ۱۹۶۰ میلادی قدرتی مسلط بوده و توانسته است بسیاری از کشورها و همانطور که گفتم ۱۰ کشور تولیدکننده نفت خارج از این سازمان را برای تثبیت بازار نفت و برقراری تعادل در بازارهای جهانی با خود همراه کند. اوپک با وجود همه نوسان‌ها و چالش‌های پیش‌روی خود در بیش از ۶۰ سال گذشته از زمان تأسیس این سازمان، بازیگری فعال و ثابت‌قدم در بازارهای جهانی نفت خام بوده است.
آشفتگی‌ها و بحران‌های جهانی در طول تاریخ فعالیت این سازمان هرگز مانع از آن نشد که اوپک نقش محوری خود در صحنه انرژی جهان را از دست دهد. درخواست از اوپک برای گام برداشتن به جهت‌های مختلف در واقع نشان‌دهنده اهمیت این سازمان است و همکاری اعضایش با دیگر تولیدکنندگان نفت جهان در قالب ائتلاف اوپک‌پلاس تلاشی بین‌المللی است و ما این را در پیش گرفتیم تا بازیگران بیشتری را برای مشارکت فعال آنها در ثبات‌بخشی به بازار نفت گردهم بیاوریم.
درِ اوپک به روی تولیدکنندگان نفت باز است
در دوره‌های مختلف بعضی از اعضا رفته‌اند و بعضی از آنها که رفته‌اند بازگشته‌اند، بعضی کشورها هم علاقه‌مند پیوستن هستند، حال این در برای قطر، اکوادور، اندونزی یا دیگران همواره باز است، ما توافقنامه همکاری (Declaration of Cooperation) را در سال ۲۰۱۷ میلادی تدوین کردیم. این اتحادی است که در آن ۱۰ تولیدکننده خارج از اوپک هم حضور دارند و همکاری نزدیکی با ما دارند. حال امیدوارم در آینده هم شاهد این باشیم که بعضی از اعضای خارج از اوپک حاضر در توافقنامه همکاری برای پیوستن به اوپک به عنوان عضو فعال ابراز تمایل کنند. درِ این سازمان به روی تولیدکنندگان نفت باز است و ما از عضویت و همکاری با آنها استقبال می‌کنیم، زیرا ما در کنار یکدیگر به‌دنبال تأمین ثبات عرضه و تقویت رشد اقتصادی در سراسر جهان هستیم، درنتیجه از بازگشت دوباره قطر، اکوادور و بسیاری دیگر که مایل به پیوستن به این سازمان باشند، استقبال می‌کنیم.
تاثیر فروش نفت روی بورس
نفت به عنوان مهم‌ترین ماده انرژی‌زا در جهان است و قیمت نفت به عنوان یکی از فاکتورهای بنیادین در بازارهای مالی شناخته می‌شود که در این میان، بازار سهام از جایگاه خاصی برخوردار است. از آنجا که ارزش سهام برابر با مجموع تنزیل یافته جریانات نقدی سال‌های آینده است و این جریانات تحت تاثیر اقتصاد کلان هستند، می‌توانند تحت تاثیر تکانه‌های نفتی نیز قرار بگیرند. یعنی بازار سهام اطلاعات مربوط به پیامدهای ناشی از تکانه‌های نفت را جذب و در قیمت سهام منعکس می‌کند. درمساله کاهش قیمت نفت، ما از سایر فاکتورهای تاثیرگذار بر روی بورس مانند نرخ بهره، تورم و ... صرف نظر می‌کنیم و فقط به بررسی اثر کاهش قیمت نفت بر بورس می‌پردازیم.
درست است ورود ایران به اوپک و فروش نفت شرایط بهتری برای اقتصاد کشور پدید خواهد اورد اما؛ آثار افزایش عرضه نفت، طبیعتا منجر به کاهش قیمت جهانی نفت می‌شود و باید توجه داشته باشیم به واسطه تغییرات دلاری که اتفاق می‌افتد، قیمت دلار به علت اینکه تقاضا برای آن بالا می‌رود، افزایش پیدا می‌کند. بنابراین قیمت طلا نیز افزایش پیدا می‌کند.
همچنین صنعت پالایشگاهی وظیفه تبدیل نفت خام به فرآورده‌های مهم‌تری مانند بنزین، نفت خام و گازوئیل را دارد. به این صورت که نفت خام استخراج شده را به موارد مشابه تبدیل می‌کند و به فروش می‌رساند. صنعت پتروشیمی، محصولات تولید شده توسط پالایشگاه‌ها را طی فرآیند خودش به محصولات متفاوت‌تری نظیر متانول و امثال اینها تبدیل می‌کند.
پالایشگاه‌ها نفت خام را از وزارت نفت به قیمت ۹۵ درصد بازارهای جهانی خریداری می‌کنند در اصل این تخفیف یارانه‌ای است که دولت به پالایشگاه‌ها می‌پردازد بنابراین با افت قیمت نفت این مبلغ نیز کاهش پیدا می‌کند و از این حیث پالایشگاه‌ها با کاهش سودآوردی مواجه خواهند شد و بحثی که در خصوص نرخ خوراک و عوامل موثر بر سودآوری شرکت‌های پالایشی وجود دارد، به‌شدت متاثر از سیاست‌های دولت و وزارت نفت است که باید شاهد باشیم که این آثار به چه شکلی خودشان را در دولت آینده نشان می‌دهند.
در خصوص صنعت پتروشیمی هم کاهش قیمت نفت باعث کاهش قیمت محصولات در خارج از کشور می‌شود و بسیاری از این شرکت‌ها صادرات محور هستند، بنابراین با افت قیمت جهانی نفت نیز با کاهش فروش مواجه خواهیم شد. در مورد باقی صنایع می‌توان گفت از کاهش قیمت نفت منتفع خواهند شد هر صنعتی که تامین انرژی‌اش از نفت صورت بگیرد از این کاهش سود می‌برد، مثل صنایع فلزات اساسی و سیمان و ... که با کاهش قیمت نفت هزینه‌هایشان نیز کاهش پیدا می‌کند، بنابراین در صنایعی مانند فولاد که ۱۵ درصد هزینه‌های آن مرتبط با انرژی است اگر قیمت نفت کاهش پیدا کند، هزینه آنها نیز کم می‌شود و در نهایت سودآوریشان بیشتر می‌شود.
بنابراین اگر ترکیب این عوامل را در کنار هم قرار بدهیم بازار سرمایه نسبت به کاهش قیمت نفت می‌تواند برآیند متعادلی را تجربه کند. در اصل در اقتصادهای وابسته به نفت، توجه به سیاست‌های بین‌المللی امری ضروری است، زیرا بالا و پایین رفتن قیمت نفت در اثر این سیاست‌ها، تاثیر مستقیمی بر بازارهای گوناگون داخلی خواهد داشت.
منبع: روزنامه تعادل
انتهای پیام/
نظر شما